Wat is een ECG en waarom is het belangrijk? - Hart in Shape (2025)

• Blog, Onderzoeken en Diagnoses
• elektrocardiogram, elektroden, hartfilmpje
• 14/03/2025
• Wouter

Een ECG, of elektrocardiogram, is een medisch onderzoek waarmee de elektrische activiteit van het hart wordt gemeten en vastgelegd. Het wordt vaak ‘hartfilmpje’ genoemd, omdat het een visuele weergave geeft van de hartslag en het hartritme. Bij een ECG plaatst een medisch specialist elektroden op de huid van de borst, armen en benen. Deze elektroden detecteren de elektrische signalen die door het hart worden gegenereerd. Vervolgens wordt deze informatie geanalyseerd om inzicht te krijgen in de werking van het hart.

Een ECG kan helpen bij het opsporen van verschillende hartproblemen, zoals hartritmestoornissen, angina pectoris (pijn op de borst door verminderde doorbloeding van de hartspier), en andere aandoeningen zoals aangeboren hartafwijkingen. Het onderzoek zelf is eenvoudig, pijnloos en snel, meestal binnen 10 tot 15 minuten afgerond.

Het maken van een ECG kan zowel bij een huisarts als in een ziekenhuis of een polikliniek cardiologie plaatsvinden. Soms worden er zelfs draagbare apparaten gebruikt, zoals een Apple Watch, die continu de hartslag kunnen monitoren. Dit is met name handig voor het bijhouden van de hartslag over een langere periode. De uitkomsten van een ECG kunnen cruciaal zijn om de juiste diagnose te stellen en een passende behandeling te starten.

Wat zijn de oorzaken en symptomen van een ECG-onderzoek?

Een ECG wordt meestal uitgevoerd om verschillende mogelijke hartproblemen op te sporen. Een van de meest voorkomende redenen is het detecteren van hartritmestoornissen. Dit zijn onregelmatigheden in de hartslag die kunnen variëren van een te snelle hartslag (tachycardie) tot een te trage hartslag (bradycardie). Andere indicaties voor een ECG kunnen zijn angina pectoris, wat wordt gekenmerkt door pijn op de borst door een verminderde bloedtoevoer naar het hart, of een voorgeschiedenis van hartinfarcten.

Mensen met klachten zoals een continu onregelmatige hartslag of een wisselend hartritme ervaren vaak een reeks symptomen. Dit kan variëren van een hartslag die plotseling lager is dan normaal tot hartkloppingen of het gevoel van een ‘overslaand’ hart. In sommige gevallen kan een ECG worden uitgevoerd na klachten van duizeligheid of kortademigheid, wat kan wijzen op onderliggende hartproblemen.

Een belangrijk kenmerk van een ECG is dat het eenvoudig is uit te voeren, zowel in de huisartspraktijk als in een gespecialiseerde afdeling cardiologie. Het hartfilmpje kan een eerste stap zijn in een algemeen onderzoek om te begrijpen of verder onderzoek nodig is. In sommige gevallen zal de behandelend cardioloog besluiten om een aanvullende test te doen, zoals een inspanningstest of langdurige monitoring met een draagbaar apparaat zoals een Apple Watch of een Holter-monitor. Deze apparaten kunnen gedurende een langere periode continu de hartslag meten, wat extra informatie biedt over het hartritme en mogelijke hartritmestoornissen.

Het proces van een ECG: wat te verwachten

Bij het maken van een ECG worden elektroden op de huid van de borstkas, armen en benen geplakt. Deze elektroden zijn verbonden met een apparaat dat de elektrische activiteit van het hart registreert. Het aantal elektroden kan variëren, maar een standaard ECG gebruikt meestal twaalf elektroden voor een goed contact en nauwkeurige meting. Het gehele onderzoek duurt slechts een paar minuten en wordt beschouwd als een eenvoudig en pijnloos proces. De patiënt hoeft meestal niet veel voor te bereiden, behalve het vermijden van bepaalde lichaamsproducten die de geleiding van de elektroden kunnen beïnvloeden.

Het is belangrijk dat tijdens het onderzoek het contact tussen de elektroden en de huid goed is. Dit zorgt ervoor dat de metingen accuraat zijn en voorkomt een slechte opname, wat kan leiden tot een verkeerd beeld van het hartritme. Wanneer het ECG goed is uitgevoerd, ontvangt de cardioloog extra informatie over de hartfunctie en kan hij of zij de resultaten interpreteren om een diagnose te stellen.

Een ECG kan zowel in een polikliniek cardiologie als in een ziekenhuis of zelfs thuis worden uitgevoerd met specifieke apparatuur zoals een Apple Watch Ultra of SE, die de hartslag kunnen volgen. De nauwkeurigheid van een ECG hangt af van de juiste plaatsing van de elektroden en het type onderzoek. Voor sommige mensen is het gebruik van een draagbare ECG-monitor een nuttige toevoeging, vooral wanneer klachten zich onvoorspelbaar voordoen.

Soorten ECG-onderzoeken en tips voor een goede meting

Er zijn verschillende soorten ECG-onderzoeken, afhankelijk van de klacht en de benodigde informatie. Een standaard ECG wordt in rust afgenomen en biedt een momentopname van de elektrische activiteit van het hart. Voor mensen die onregelmatigheden ervaren tijdens inspanning kan een inspanningstest of een stresstest nuttig zijn, waarbij het hartritme wordt gemonitord terwijl de patiënt actief is. Een ander type onderzoek is de Holter-monitor, die continu opnames maakt van de hartslag over 24 uur of langer. Dit helpt om patronen van hartritmestoornissen op te sporen die mogelijk niet tijdens een kortdurend onderzoek zichtbaar zijn.

Het is cruciaal om praktische informatie te overwegen bij het ondergaan van een ECG. Zorg ervoor dat je alle noodzakelijke documenten, zoals een geldig identiteitsbewijs, bij je hebt en volg eventuele instructies voor het gebruik van de apparatuur. Om een goede meting te verzekeren, is het raadzaam om tijdens het onderzoek stil te blijven liggen en diep adem te halen om zo eventuele storingen te voorkomen.

Tot slot kan een ECG meer inzicht bieden in aangeboren hartafwijkingen of andere verborgen problemen. Het is vaak de eerste stap die de cardioloog nodig heeft om een behandelplan op te stellen of om door te verwijzen naar meer specifieke onderzoeken.